Basınçlı kaplar çok yararlı olmalarına rağmen süresiz olarak kullanılmaya devam edemez ve problemler çıkarabilirler. Basınçlı ekipmanın içindeki ve dışındaki basınç arasındaki fark, potansiyel olarak tehlikeli bir durum oluşturmaktadır. Basınçlı kapların uzun zamandan beri tehlikeli olduğu, geçmişte ve günümüzde de ölümcül kazalara neden olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı basınçlı kapların üretilme ve kullanım şekilleri, otorite uzman oluşumlar tarafından belirlenir. Oluşturulan disiplinlerde devletlerin mevzuatları ve standartları ile desteklenmiştir. Bu standartların başında EN-13445 basınçlı kaplar standartı gelmektedir.

Belirlenen bu disiplin ve standartlar ayrıca test prosedürü ve gereksinimlerini de tanımlarlar. Basınçlı ekipmanların inceleme prosedürleri için rehberlik ederler. Beklenmedik aksama sürelerine, hasar görebilecek ekipmanlara ve işçilerin ölümcül yaralanmalarına neden olabilecek kazalardan kaçınmak isteyen herkes için Basınçlı kapların muayenesi zorunlu bir uygulamadır.

ISO 9001 Belgesi, kalite yönetim sistemi ile çalışan işletmelerin yönetim sistemi uygulamaları gereği yasal mevzuat ve süreç uygunluklarını tescil etmek için bu muayeneleri yaptırmaları, periyodik kontrol planı, muayene planı oluşturmaları ve plana göre uygulamaları yapmaları gerekmektedir. Periyodik kontrol ve periyodik muayene işlemlerinin üreticiler tarafında belirli aralıklarla uygunlanması gerekmektedir. Üreticilerin bilinçli olması bu durumda çok önemlidir.

Basınçlı Ekipman Muayene Nedir? Gerekli midir?

    Basınçlı kap muayenesi veya basınçlı kap testi, yeni bir basınçlı kabın bütünlüğünü veya daha önce değiştirilmiş veya tamir edilmiş basınçlı ekipman üzerinde tahrip edici olmayan testleri içerir.

Her üretici ve basınçlı kap kullanıcısı için farkında olması gereken standartlar vardır.

Bu standartlar, basınçlı kabın nasıl tasarlandıkları, üretilme biçimleri, nasıl denetlenmeleri ve test edilmeleri ve sertifikasyonları için gerekli olanlar dahil olmak üzere hem ateşli hem de ateşsiz basınçlı ekipmanlar için gereklilikleri kapsarlar. Basınçlı kaplarda ve basınç tahliye cihazlarında denetimlerin, onarımların, değişikliklerin ve diğer faaliyetlerin nasıl yapılması gerektiğini belirtirler.

Sadece standartlara uymaya çalışmak yeterli değildir. Pazara giren her basınçlı kabın güvenli olduğunu onaylamak için bir muayeneye tabi tutulmaları gerekmektedir. Bir basınçlı kabın gerekli basınçlı kap test gerekliliklerini karşıladığından ve kullanıma hazır olduğundan emin olmak için bir profesyonelin kullanabileceği çeşitli muayene testleri mevcut bulunmaktadır. Örnek olarak basınçlı kap kalınlık kontrol testi gibi.

Çok ciddi sorunlara yol açabilecek bir sorun varsa, bir inspektör bunları tespit edebilir ve üreticiye ya da kullanıcıya bildirir, böylece gerekli bakım imkânı sağlanır. Bu işlemleri yaptırmamak, bir basınçlı kabın çalışmamasına, iş kazalarına ve bir üretim tesisine veya diğer tesislere zarar vermesine neden olabilir.

Basınçlı Ekipman Periyodik Kontrol Test Yöntemleri

    Basınçlı kaplar üzerinde gerçekleştirilen 2 ana test vardır. Bunlar; hidrostatik test ve pnömatik testlerdir.

Bu iki tip test arasındaki temel fark, hidrostatik testin, test ortamı olarak su kullanması ve pnömatik testin, hava veya azot gibi yanıcı olmayan, toksik olmayan gaz kullanmasından kaynaklanır.

    Hidrostatik test, bir kabın tamamen su ile doldurulmasını, tasarım basınç sınırının bir buçuk katı kadar basınçlandırılmasını ve ardından herhangi bir sızıntının olup olmadığının izlenmesini içerir. İçerideki suya bir izleyici ya da flüoresan boya eklemek, sızıntıların nerede olabileceğini görmeyi daha da kolaylaştırabilir.

Hidrostatik testte, su çok fazla basınçlandırıldığında veya basınç küçük bir çatlağın büyümesine neden olursa basınç tanka zarar verebilir. Kontrolleri yaptıranların bu durumu göze alması ve sorumluluğu kabul etmesi gerekir.

    Pnömatik testlerde, test sırasında herhangi bir nedenle bir çatlak meydana gelirse, patlamaya yol açabileceğidir.Bu endişe, hidrostatik testi daha güvenli bir seçenek yapar çünkü su basıncı aniden basınçsız kaldığında hızla artmamaktadır.

Kısaca özetlersek günümüz üreticilerinde üretim hızını arttırmak amacıyla pnömatik testler yapılmaktadır. Üreticilerin iş sağlığı ve güvenliği kapsamında daha dikkatli olması gerekiyor. Basınçlı kaplar sektörü hatayı kabul etmeyen ürünlerden oluştuğu için üreticilere ve denetçi firmalara oldukça fazla görev düşmektedir.